بیهوشی در دندانپزشکی فرآیندی است که به منظور ایجاد شرایط مناسب برای انجام درمان‌های دندانی در کودکان و بزرگسالان استفاده میشود. این فرآیند به وسیله محصولات دارویی یا تکنیک‌های خاصی زیر نظر متخصص بیهوشی اجرا میشود تا بیمار بتواند بدون درد و استرس درمان دندانی خود را تحمل کند.
بیهوشی به دندانپزشکان امکان می‌دهد که بهترین و دقیق‌ترین درمان‌ها را ارائه دهند. زیرا در وضعیت بیهوشی، بیمار به طور کامل آرام و بی‌حرکت است و این امر به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا با دقت بیشتری به درمان‌های مختلف بپردازد و همچنین، این امکان را می‌دهد که درمان‌های طولانی‌تر و پیچیده‌تر را با تمرکز و حوصله انجام دهند. این امر بهبود در کیفیت درمان و نتایج نهایی عالی را در پی دارد.
بیهوشی عمومی است که در بیمارستان و یا کلینیک های معتبر و با تیم متخصص حرفه ای انجام می شود. از بیهوشی عمومی در برخی موارد خاص مانند عدم همکاری کودکان بیمار با دندانپزشکان و هراس بیماران بزرگسال از سوزن بیهوشی و یا صداهای ابزار مورد استفاده دندانپزشک استفاده می شود.
از بیهوشی عمومی برای انواع روش های درمان، به گونه ای که بیمار در طول درمان هیچ دردی احساس نکند و در طول پر شدن دندان یا عصب کشی یا حتی کشیدن دندان احساس ناراحتی و تنش نکند.
بیهوشی عمومی دو عملکرد و مزیت مهم در طول عمل جراحی دارد:
1- مهمترین عملکرد این است که درد را از بین می برد (در صورتی که بیمار احساس درد کند حتی اگر مبتلا به دیابت یا فشار باشد ، بیهوشی عمومی برای برخی جراحی های مهم و طولانی مدت توصیه می شود.
بنابراین، وقتی دندانپزشک روش های مختلف درمان را انجام می دهد، بیمار ممکن است در صورت درد، کمی حرکت کند و هنگامی که متخصص در حال کار با ابزارهای تیز و خطرناک است، دستش تکان بخورد و احتمال صدمه به بیمار وجود دارد که به همین دلیل بیهوشی در این زمینه به متخصصین کمک بزرگی می کند.
2- بیهوشی عمومی با منقبض شدن رگ های خونی عمل می کند، بنابراین در مورد درمان دندان هایی که با جراحی همراه هستند، برای متوقف کردن رگ های خونی از بیهوشی عمومی استفاده می کنند.
البته تمامی این موارد، مزایای بیهوشی عمومی در دندانپزشکی هستند که مهمترین آنها کاهش درد بیمار است، زیرا معمولا بیماران به ویژه کودکان نمی توانند این درد را تحمل کنند.
توجه داشته باشید که اثرات بیهوشی عمومی معمولاً بلافاصله پس از خروج از کلینیک دندانپزشکی در عرض 30-60 دقیقه از بین می رود یا ممکن است برای برخی از بیماران چند ساعت طول بکشد. بیهوشی عمومی در دندانپزشکی در عرض 90 ثانیه تاثیر می گذارد و تا 20 دقیقه طول می کشد و بر این اساس، مدت اثر آن برای اکثر بیماران بین 90-120 دقیقه متغیر است.
از زبان متخصص ما جناب آقای دکتر بهزادی متخصص کودکان در مورد بیهوشی بدانیم
با سلام
پدر و مادر عزیز لطفا موارد زیر را رعایت فرمایید تا کودک عزیزتان به راحتی هر چه بیشتر از درمان دندانپزشکی تحت بیهوشی بهره ببرد.
قبل از درمان
زمان حضور و حضور سرپرست
خواهشمند است با توجه به زمانبر بودن تشکیل پرونده و آماده سازی ،کودک لطفا راس ساعت اعلامی در محل حضور داشته باشید. مدارک شناسایی کودک و پدر یا سرپرست و دفترچه بیمه کودک را همراه خود داشته باشید.
حضور پدر یا سرپرست قانونی کودک برای امضای فرم رضایت نامه بیهوشی و تشکیل پرونده بیهوشی الزامی است.
در چه مواردی نوبت شما باید تغییر کند یا کنسل میشود ؟
در صورت بروز هر گونه علامت تنفسی از جمله خس خس، سرفه خلط دار ، التهاب بینی و آبریزش سرماخوردگی و … در روزهای قبل از درمان در اسرع وقت موضوع را به اطلاع دندانپزشک برسانید تا در صورت نیاز نوبت دیگری متناسب با بهبودی کامل کودک در نظر گرفته شود.
روز درمان کودک باید ناشتا باشد
برخی از والدین به اشتباه و با هدف تقویت کودک خود حجم بسیار زیادی غذا را در شب قبل از درمان به کودک خود میدهند که باعث اذیت شدن کودک بعد از به هوش آمدن به دلیل استفراغ و تهوع شدید میشود
کودک در شب قبل باید یک شام سبک مصرف کند و برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ شدید کودک بعد از به هوش آمدن از مصرف غذاهای چرب و سنگین و دیر هضم ( مثل کله پاچه و چلو کباب و پیتزا و همبرگر و …) در شب قبل از درمان جداً خودداری شود.
به منظور بهبود اثر داروها و همچنین راحت تر بودن کودک بعد از به هوش آمدن کودک باید به صورت ناشتا در روز درمان حاضر باشد. یعنی نوشیدن مایعات شفاف ( مثل آب و آبمیوه بدون پالپ ) به مقدار کم نهایتا تا ۲ ساعت قبل از عمل مشکلی ندارد اما مصرف غذاهای سبک باید طوری تنظیم شود که ۶ ساعت یا بیشتر فاصله زمانی بین مصرف غذا و درمان تحت بیهوشی باشد در صورت عدم رعایت ناشتا بودن کودک ممکن است نوبت کودک به تعویق بیفتد.
سایر موارد
از مصرف هرگونه دارو قبل از عمل بدون تجویز دندانپزشک یا پزشک جدا خودداری فرمایید. در صورتی که کودک شرایط پزشکی خاصی دارد ، به داروی خاصی حساسیت دارد یا سابقه تشنج یا بستری در بیمارستان را داشته است حتما به مسئول بیهوشی اطلاع دهید.
بهتر است قبل از عمل حتما کودک دستشویی رفته باشد.
حتما یک دست لباس و شلوار اضافه و یک پتو گرم به همراه داشته باشید.
هر گونه تغییر در برنامه از جمله عدم حضور را نهایتا تا ۲۴ ساعت قبل اطلاع رسانی کنید.
بعد از درمان
بعضی پیامدهای بعد از بیهوشی مثل : تب درد ورم صورت خونریزی ،گلودرد خشونت صدا خواب آلودگی ، تهوع و استفراغ از عوارض طبیعی پس از بیهوشی بوده و در مدت زمان کوتاهی بر طرف میگردد پس نگران نباشید !
موقع عمل چشمان کودک با پماد مخصوص چرب میشود و اثرات آن ممکن است پس از بیهوشی در گوشه چشم کودک باقی بماند که جای نگرانی نیست. همچنین بعد از درمان به علت استفاده از خمیر درمانی حاوی فلوارید گاهی روی دندانها و داخل دهان کودک لکه های سفید یا شیری رنگی باقی میماند که این مورد هم جای نگرانی ندارد
فرزندمان از کی میتواند غذا بخورد ؟
پس از درمان و به دنبال برطرف شدن اثرات دارو و نداشتن حالت تهوع ) که حدود ۲ ساعت پس از اتمام بیهوشی است ) اولین ماده غذایی مصرفی توسط کودک باید آب ساده باشد در صورت اطمینان از تحمل مایعات و برطرف شدن کامل حالت تهوع، میتوان نوشیدنیهای دیگر مانند آبمیوه را به کودک .داد بهتر است مقادیر کم آبمیوه را با فاصله زمانی نیم ساعته به کودک بدهید تا از ایجاد حالت تهوع جلوگیری کنید.
والدین عزیز دقت کنید که از دادن مقادیر زیاد نوشیدنی به کودک به صورت یکجا جدا خودداری کنید چون منجر به استفراغ کودک شده و زمان دریافت غذای جامد را به تاخیر می اندازد.
کودک پس از ۴ تا ۶ ساعت میتواند مایعات سنگین تر مثل شیر شیر موز سوپ و آبگوشت صاف شده یا حریره و غذاهای نرم بخورد. در این موارد هم تاکید به مصرف مقادیر کم با فاصله زمانی نیم ساعته است تا از حالت تهوع کودک جلوگیری شود.
در صورت رعایت موارد فوق، اگر کودک پس از ۸ ساعت باز هم حالت تهوع و استفراغ داشت به دندانپزشک اطلاع داده و به اورژانس یک بیمارستان یا پزشک عمومی مراجعه نمایید
به دلیل خواب آلودگی ،کودک در روز درمان به کودک خود استراحت دهید و هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها و فعالیت های فیزیکی از او مراقبت کنید
داروهای تجویزی توسط دندانپزشک یا متخصص ،بیهوشی از جمله مسکنها و آنتی بیوتیکها را طبق دستور تا مدت زمان مشخص شده مصرف کنید
بعد از یک هفته از درمان به منظور چک آپ به دندانپزشک مراجعه کنید.
دکتر علی بهزادی